ಶ್ರೀ ಸಿದ್ಧಗಂಗಾ ಮಠ (ಇದನ್ನು ಸಿದ್ಧಗಂಗಾ ಕ್ಷೇತ್ರ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಒಂದು ಲಿಂಗಾಯತ ಮಠವಾಗಿದ್ದು, ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಯೂ ಇದೆ. 15ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಹರದನಹಳ್ಳಿ ಗೋಸಲ ಸಿದ್ಧೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಮಠ ವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದು ತುಮಕೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿದೆ.
ಲಿಂಗಾಯತ ಧರ್ಮ (ಶೈವಮತದ ಒಂದು ಸಂಪ್ರದಾಯ) ಪ್ರಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ತೋಂಟದ ಸಿದ್ಧಲಿಂಗೇಶ್ವರ ಮಠ ಅಥವಾ ಮಠವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ದುಬಾರಿ ಶಿಕ್ಷಣ ವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಅನೇಕ ಬಡಜನರ ಪಾಲಿಗೆ ಇದು ಗುರುಕುಲವಾಗಿದೆ. ಜಾತಿ, ಧರ್ಮದ ಪ್ರಶ್ನೆಕೇಳುವುದಿಲ್ಲ, ಇಲ್ಲಿ ಕಲಿಯಬೇಕಾದ ಮಾನದಂಡಮಾತ್ರ ಇದೆ. ಪ್ರತಿದಿನ ಕನಿಷ್ಠ ಮೂರು ಹೊತ್ತಿನ ಊಟವನ್ನು ಜನರಿಗೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಿದ್ಧಗಂಗಾ ಮಠದ ಸ್ಥಾಪನೆ
ಶ್ರೀ ಸಿದ್ಧಗಂಗಾ ಮಠದ ಇತಿಹಾಸ 14ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.
ಶ್ರೀ ಹರದನಹಳ್ಳಿ ಗೋಸಲ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರರು 15ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದು, ತಮ್ಮ 101 ಅನುಯಾಯಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಶಿವಗಂಗೆಗೆ ತೆರಳಿ ತಮ್ಮ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸ್ವತಂತ್ರ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ ಶಿವಗಂಗೆಯ ಕೇತ ಸಮುದ್ರ ಬಳಿಯ ಗುಡ್ಡಕ್ಕೆ ಹೋದ ತಮ್ಮ ಅನುಯಾಯಿಗಳಿಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನಕ್ಕಾಗಿ 101 ಗುಹೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ, ಸಿದ್ಧಗಂಗಾ ಮಠವನ್ನೂ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.
ತನ್ನ ಶಿಷ್ಯಶ್ರೀ ಗೋಸಲ ಸಿದ್ಧಶ್ವರನ ಬಾಯಾರಿಕೆ ತಣಿಸಲು ಬಂಡೆಗೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿ, ಆ ಬಂಡೆಯಿಂದ ನೀರು ಹೊರಬಂದಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪವಿತ್ರ ಜಲಕ್ಕೆ "ಸಿದ್ಧಗಂಗಾ" ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ಪವಿತ್ರ ಜಲವು ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಲು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಸಮುದಾಯಗಳು ಇದನ್ನು ಬಳಸಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸ್ಥಳೀಯರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ.
ಶ್ರೀ ಸಿದ್ಧಗಂಗಾ ಮಠದ ಇತಿಹಾಸವು ಕಳೆದ ಎರಡು ಶತಮಾನಗಳ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪೂಜ್ಯ, ಗೌರವಾನ್ವಿತ, ಮಾನವೀಯ, ಇಬ್ಬರು ಮಹಾನ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಾಯಕರ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಿವೇಕದಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಗತಿಪರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಮೊದಲನೆಯದು ಶ್ರೀ ಉದ್ದಾನ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು, ಎರಡನೆಯ ಡಾ.ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ಶಿವಕುಮಾರ ಸ್ವಾಮಿಗಳು.
ಮಾಘ ಬಹುಳದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಜಾತ್ರೆ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ.