ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮ ಬೋಧಿಸಲು ಕಲಿಯುಗದಲ್ಲಿ ಬಂದ ಐವರು ಆಚಾರ್ಯರಲ್ಲಿ ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯರೂ (ರೇವಣಾರಾಧ್ಯ ಅಥವಾ ರೇವಣಸಿದ್ಧ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಒಬ್ಬರು. ಸೋಮೇಶ್ವರ, ಲಿಂಗದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದವನು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದ್ದು ವೀರಶೈವಧರ್ಮದ ಬೋಧನೆಗಾಗಿ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿ ಬಂದಿರುವುದಾಗಿ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೋಮೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯಗಳು ತೆಲಂಗಾಣದ ಯಾದಾದ್ರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಲರ್ ನಗರದ ಕೊಲ್ಲಿಪಾಕಿ ಅಥವಾ ಕೊಲನುಪಾಕದಲ್ಲಿದೆ.
ಪೌರಾಣಿಕ ಸಂತ
ರಾಮಾಯಣದ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಈ ಪುರಾಣವನ್ನು ಕುರಿತು, ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯರು ಪಂಚವಟಿಯ ಮಹಾನ್ ಋಷಿ ಅಗಸ್ತ್ಯರ ಗುರುವಾಗಿದ್ದರು. ರಾವಣನ ಮರಣಾನಂತರ ರಾವಣನ ಸಹೋದರ ವಿಭೀಷಣನ ಆಣತಿಯಂತೆ ಈ ಸಂತನು 30 ದಶಲಕ್ಷ ಲಿಂಗಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಇವರು ನರಸಿಂಹರಾಜಪುರ ತಾಲೂಕಿನ ಬಾಳೇಹೊನ್ನೂರಿನಲ್ಲಿ ರಂಭಾಪುರಿ ಮಠ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ವೀರಶೈವರ ‘ರೇಣುಕಾ’ ಎಂಬ ಗೋತ್ರಕ್ಕೆ ಅವರ ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ.