ದ್ವಾಪರ ಯುಗ - ನಾಲ್ಕು ಯುಗಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರನೆಯದು ಯುಗಗಳು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ದ್ವಾಪರಯುಗ ತ್ರೇತಾಯುಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಲಿಯುಗದ ಪೂರ್ವಾನ್ವಯವಾಗಿದೆ. ಪುರಾಣಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕೃಷ್ಣನು ತನ್ನ ಶಾಶ್ವತವಾದ ವೈಕುಂಠಕ್ಕೆ ಮರಳಿದಾಗ ಈ ಯುಗವು ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ ದ್ವಾಪರಯುಗವು 864000 ವರ್ಷ ಅಥವಾ 2400 ದೈವಿಕ ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಾಘ ಬಹುಳದ ಈ ದಿನ ದ್ವಾಪರ ಯುಗಾದಿ.
ದ್ವಾಪರಯುಗದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಎರಡು ಧರ್ಮದ ಆಧಾರಸ್ತಂಭಗಳಿವೆ: ಸಹಾನುಭೂತಿ ಮತ್ತು ಸತ್ಯ. ವೇದಗಳನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಋಗ್ವೇದ, ಸಾಮವೇದ, ಯಜುರ್ವೇದ ಮತ್ತು ಅಥರ್ವವೇದ.
ದ್ವಾಪರಯುಗದಲ್ಲಿ ವರ್ಗಗಳ ಪಾತ್ರಗಳು
ದ್ವಾಪರಯುಗದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಜನರು ಧರ್ಮಗ್ರಂಥದ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಾರೆ.
ದ್ವಾಪರಯುಗದಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಯಜ್ಞ, ಸ್ವಯಂ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಬೋಧನಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ, ಧರ್ಮ, ಇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹ, ಸಂಯಮದ ಮೂಲಕ ಅವರು ಭಗವಂತನನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಾರೆ.
ಕ್ಷತ್ರಿಯರ ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ದ್ವಾಪರಯುಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜೆಗಳ ರಕ್ಷಣೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ವಿನಮ್ರರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಾಜನು ವಿದ್ವಾಂಸರ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಪಡೆದು ತನ್ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತಾನೆ.
ವೈಶ್ಯರು ದ್ವಾಪರಯುಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಭೂಮಾಲೀಕರು ಮತ್ತು ವರ್ತಕರು. ವೈಶ್ಯರ ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ. ವೈಶ್ಯರು ದಾನ ಮತ್ತು ಆತಿಥ್ಯದ ಮೂಲಕ ಉನ್ನತ ಸ್ತರಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವರು.
ಅತ್ಯಂತ ದೈಹಿಕ ಶ್ರಮವನ್ನು ಬೇಡುವ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಶೂದ್ರರ ಕರ್ತವ್ಯ. ವೇದಗಳು ಹೇಳುವಂತೆ ಎಲ್ಲರೂ ಅವರ ಕೆಲಸಗಳಿಂದ ಶೂದ್ರ, ಕ್ಷತ್ರಿಯ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಅಥವಾ ವೈಶ್ಯರಾಗುವರು.